European Medicines Agency Impuls voor de farmaceutische industrie in Nederland
In 2019 is de EMA (European Medicines Agency) naar Nederland verhuisd. De komst van de EMA, die via een zetelverdrag met Nederland immuniteiten en privileges geniet, werd door de regering gepresenteerd als een kans voor de Life Sciences and Health sector in Nederland.
De verhuizing van het EMA van Londen naar Amsterdam werd door de overheid en de industrie beschouwd als een impuls, dit resulteerde in een actieprogramma. : ‘Nieuwe kansen voor de Topsector Life Science & Health.’
De EMA geniet privileges en immuniteiten door een zetelverdrag dat de Nederlandse overheid met de EMA is aangegaan. In een brief van 16 juni 2020 schreef Martin van Rijn onder andere:
In het bidbook waar van Rijn naar verwijst staat over het zetelverdrag: Bronnen Amsterdam-EMA Bidbook: consilium.europa.eu Protocol no.7 (waarnaar in het bidbook wordt verwezen) : eur-lex.europa.eu
In de brief van Martin van Rijn van 16 juni 2020 staat dat het zetelverdrag onder andere afspraken over privileges en immuniteiten bevat en dat een dergelijk verdrag ervoor zorgt dat internationale organisaties in Nederland goed en onafhankelijk kunnen functioneren.
Betekent bovenstaande dat de EMA zelf niet gecontroleerd kan worden?
De overheid beschouwt de komst van de EMA naar Nederland als een impuls voor de LSH-industrie.
Hoe verhouden de privileges die de EMA zijn toebedeeld zich tot de relatie van de EMA met de industrie?
Kunnen vergoedingen, betaald door de industrie, ondanks de privileges, goed worden gecontroleerd?
Zo ja, door wie?
Extra bronnen
Brief van Stef Blok
Stef Blok verwijst hierin o.a. naar: Goedkeuringswet toetreding Verdrag nopens de voorrechten en immuniteiten van de Verenigde Naties Bronnen: Brief van Stef Blok: Officiële bekendmakingen, en Verdragenbank Artikel 3 uit Goedkeuringswet : wetten.nl, zie ook Verdrag nopens de voorrechten en immuniteiten van de Verenigde Naties, Londen, 13 februari 1946 – pagina 2: overheid.nl Rijkswet artikel 7: wetten.overheid.nl
Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Europees Geneesmiddelenbureau betreffende de vestiging van het Europees Geneesmiddelenbureau;
GAVI (de Global Vaccine Alliance) en het WEF (World Economic Forum) zijn beiden gevestigd in Zwitserland, in het kanton Genève. De Zwitserse Bondsraad (de federale regering) is overeenkomsten aangegaan met GAVI (2009) en het WEF (2015) waarin is vastgelegd dat zij op dezelfde manier worden benaderd als staten: ze vallen onder de Host State Act (HSA). Dat betekent dat zij over verschillende privileges beschikken, zoals immuniteit tegen juridische procedures (art.3 HSA). In de uitgebreide overeenkomst met GAVI staan bovendien veel extra afspraken, onder andere dat Zwitserse autoriteiten gebouwen van GAVI niet mogen betreden en dat werknemers, tenzij bij heterdaad, niet gearresteerd kunnen worden.
The Global Alliance for Vaccines and Immunizations (GAVI)
In een bericht op de website van de Zwitserse overheid van 23 juni 2009 wordt de aanleiding van de overeenkomst onder meer als volgt verwoord:
“Aangezien de GAVI Alliance in wezen staatstaken op zich neemt en de publieke sector prominent vertegenwoordigd is in haar organen en in de financiering, heeft de Federale Raad, zich beroepend op de Host State Act, besloten om een gastlandovereenkomst met de GAVI Alliance aan te gaan, waardoor het voorrechten en immuniteiten krijgt die normaliter worden toegekend aan een intergouvernementele organisatie.” Bron: admin.ch – 23 juni 2009
Bronnen Bericht over de overeenkomst: admin.ch Host State Act, HSA (192.12): admin.ch (Gaststaatgesetz, GSG (192.12): admin.ch) Overeenkomst Zwitserland-GAVI: admin.ch
‘Abkommen zwischen dem Schweizerischen Bundesrat und GAVI Alliance (Global Alliance for Vaccines and Immunization) zur Regelung des rechtlichen Statuts von GAVI Alliance in der Schweiz’ In de overeenkomst wordt onder meer vermeld: dat vertegenwoordigers van de Zwitserse autoriteiten gebouwen van GAVI niet in mogen zonder toestemming (art.3); GAVI Alliance immuniteit geniet van jurisdictie en tenuitvoerlegging (art.5); activa zijn vrijgesteld van belastingen (art.7); voorrechten en onschendbaarheid van de leden van het stichtingsbestuur (art.13) zoals immuniteit van arrestatie of detentie (er worden uitzonderingen vermeld); belastingvrijstelling voor hoge functionarissen (art.14); immuniteit van jurisdictie (art.15, voor leden van adviescommissies zie artikel 19).
Host State Act (HSA)
In de Host State Act staat onder meer onderstaand artikel over onschendbaarheid: Bron Host State Act (192.12): admin.ch Noot: bovenstaande code is ook onderdeel van de codes van de vermelde overeenkomsten
Naast volkenrechtelijke organisaties in Genève, zoals het tweede hoofdkantoor van de VN (en VN-agentschappen, zoals WHO, IPCC, FAO), valt dus ook GAVI onder deze wet. Sinds 2015 geldt dit ook voor het World Economic Forum:
World Economic Forum (WEF)
Op 17 december 2014 heeft de Zwiterse overheid ook het WEF erkend als internationale organisatie, zoals omschreven in de Host State Act. Op 23 januari 2015 tekende de Zwitserse overheid een overeenkomst om deze status van het WEF te bevestigen: Bron: admin.ch – 23 januari 2015
Overeenkomst Zwitserland-WEF (0.192.122.945.1)
‘Abkommen zwischen dem Schweizerischen Bundesrat und der Stiftung World Economic Forum zur Festlegung des Status der Stiftung World Economic Forum in der Schweiz’ 0.192.122.945.1
In de overeenkomst worden verschillende overwegingen genoemd, waaronder: ‘Overwegende dat het World Economic Forum, dat zich laat leiden door de beginselen van neutraliteit, onpartijdigheid en integriteit en pleit voor het opnemen van verschillende partijstandpunten, zich tot één van de belangrijkste internationale instellingen voor samenwerking in het algemeen belang tussen de publieke en de private sector heeft ontwikkeld’:
In de overeenkomst met het WEF staan onder meer volledige vrijheid van handelen (art.2), belastingvrijstelling (art.3) en vrije beschikking over tegoeden vermeld (art.4).
Bronnen Overeenkomst Zwitserland-WEF: admin.ch Bericht over deze overeenkomst: admin.ch
Wat vindt de Nederlandse overheid van de status die door de Zwitserse Bondsraad aan de GAVI en het WEF is verleend?
Hoe verhouden de privileges, verleend aan deze organisaties, zich tot mogelijke belangen van de betrokken partijen?
Welke andere in Zwitserland gevestigde organisaties genieten een vergelijkbare status en wat zijn de consequenties hiervan?
Extra bronnen
Lijst met internationale organisaties in Genève – Wikipedia
Verdrag Wenen inzake diplomatiek verkeer – wetten.nl(met o.a. belastingvrijstelling en onschendbaarheid in artikel 34 en 38)
Het tweede hoofdkantoor van de Verenigde Naties is gevestigd in het Palais des Nations te Genève, met aan het hoofd Tatiana Valovaya – ungeneva.org
Overeenkomst Zwitserland en de World Health Organisation (WHO) – admin.ch
Overeenkomst Zwitserland en de Food and Agriculture Organization (FAO) – admin.ch
Overeenkomst Zwitserland en de Bank of International Settlements (BIS) – admin.ch (0.192.122.971.3, onder de HSA, geen toegang voor autoriteiten)
Bill & Melinda Gates Foundation – key partner van GAVI – BMGF
The World Bank’s Partnership with the GAVI Alliance – Wereldbank
GAVI werd in 2000 gelanceerd tijdens de jaarslijke meeting van het WEF in Davos: Bron: Weforum (->2000)
Samenwerkingsovereenkomst VN & WEF
Zoals bij Vraagtekens vaker is vermeld sloten VN en WEF op 13 juni 2019 een samenwerkingsovereenkomst om Agenda2030 samen versneld te implementeren. Hieronder een fragment uit deze overeenkomst:
Voor de rest van deze overeenkomst – bron: Weforum
Publiek-private samenwerking bij de Verenigde Naties
Tijdens de eerste Sustainable Development Impact Summit van het World Economic Forum in 2017 legde de toenmalige directeur van de Algemene Vergadering van de VN uit dat de Verenigde Naties sinds Agenda 2030 niet slechts een organisatie van lidstaten is, maar van vele actoren. Het was de eerste Sustainable Development Impact Summit die het WEF in het kader van Agenda 2030 van de VN organiseerde, parallel aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. “Even though the UN was created exclusively by states, it now works for, and with, many different actors” Miroslav Lajcak Bron: Verenigde Naties, 2017 over eerste Sustainable Development Impact Summit van het WEF
Het World Economic Forum licht toe dat publiek-private samenwerking en technologieën van de Vierde Industriële Revolutie worden ingezet om Agenda2030 te ontwikkelen: Bron: World Economic Forum
Samenwerking VN en WEF officieel vastgelegd
In 2019 ondertekenden VN een WEF een samenwerkingsovereenkomst om de implementatie van Agenda2030 te versnellen. Na de jaarlijkse Sustainable Development Impact Summits, vinden dit jaar bij het World Economic Forum de Sustainable Development Impact Meetings plaats (ook weer parallel aan de Algemene Vergadering van de VN). Onder andere de directeur van de Food and Agriculture Organization zal hierbij aanwezig zijn ihkv Global Food Security.
Op 19 september 2022 staat de ‘Transforming Education Summit‘ op de agenda als onderdeel van de 77e Algemene Vergadering van de VN. Eén van de aspecten van de transformatie is digitalisering, met name in de LMIC (Low and Middle Income Countries). Ook bij SDG 4 (onderwijs) en de TES is sprake van verschillende actoren en partners. De Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF) keert hierbij regelmatig terug.
Education Commission
Speciaal gezant van de Verenigde Naties voor onderwijs is Gordon BrownHij is voorzitter van de Education Commission, die ook over de aankomende summit, TES, bericht.
International Finance Facility for education
Met betrekking tot financiering verwijst de Educational Commission in het bericht naar de IFFed: de International Finance Facility for Education: een mechanisme waarbij naast de Wereldbank ook o.a. de Global Partnership for Education betrokken is bij SDG 4. Launch van de IFFed is 19 september om 17.45
Global Partnership for Education
De Global Partnership for Education (GPE) werkt samen met de private sector. Bron: globalpartnership.org (2019)
Ook de Bill & Melinda Gates foundation wordt hierbij genoemd: Bron: globalpartnership.org (2018)
Bill & Melinda Gates Foundation en digitaal onderwijs
22 januari 2020
Op 22 januari 2020 kondigde toenmalig Britse minister van onderwijs en wetenschappen, Chris Skidmore, aan dat de Gates Foundation zich bij de leiding van ‘EdTech Hub‘ zou aansluiten: Bron: gov.uk
21 april 2020
Op 16 april houdt EdTech een lezing voor de Institute for Global Change van Tony Blair waarin het adviseert over gebruik van technologie en digitale materialen in het onderwijs. Ook hier wordt de BMGF vermeld.
Op 21 mei 2020 publiceerde de Global Partnership for Education het stuk: ‘GPE’s Education response to COVID-19.UNESCO, UNICEF, World Bank Joint Proposal for a Consortium of Grant Agents’ Hierin wordt ook naar digitalisering en de door de BMGF gesteunde EdTech hub verwezen. Bron: globalpartnership.org, pag. 19
Wat vinden de regering en de Kamer van de verschuiving van de Verenigde Naties van een organisatie van lidstaten naar een organisatie die intensief samenwerkt met grote financiers en corporaties?
Hoe kijken regering en Tweede Kamer aan tegen de rol van de Bill & Melinda Gates Foundation, die bij veel beleidsterreinen van Agenda 2030 en de Great Reset betrokken is?
Een organisatie die zowel betrokken is geweest bij besluitvorming van de WHO (GPMB, GAVI, CEPI, Global Fund) aangaande beperkende maatregelen als bij de investeringen in geboden voorzieningen (vaccinatie, controlesystemen, digitalisering)
Worden er nog steeds geen notulen gemaakt van bijeenkomsten van Nederlandse politici met het World Economic Forum, waarbij soms bindende afspraken worden gemaakt?
(onder 'extra bronnen')
Event 201 – A global pandemic exercise De Centre for Health Security (Johns Hopkins) organiseerde op 18 oktober 2019 in samenwerking met het World Economic Forum en de Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF) een simulatie van een pandemie, een oefening in de reactie op een mogelijke pandemie-uitbraak: Event 201. In samenwerking met de aanwezige spelers werden mogelijke maatregelen besproken, waaronder lockdowns en het bestrijden an desinformatie. Bron: centreforhealthsecurity.org
De Verenigde Naties en de UN Foundation Naast het World Economic Forum is er nog een belangrijke netwerkorganisatie waar de Verenigde Naties in het kader van Agenda 2030 mee samenwerkt: de UN Foundation (UNF), in 1998 opgericht door Ted Turner als strategisch partner van de VN. De UNF heeft als belangrijke financier ook weer de Bill & Melinda Gates Foundation (zie ook de Great Reset tijdlijn) Our Future Agenda – New Models for Global Action Een ‘flagship initiative’ van de UNF is ‘Our Future Agenda’ waarbij jongeren als influencer worden ingezet. “As the diplomatic community gathers in New York, the UN Foundation will put the spotlight on key moments while convening leaders, experts, and influencers across countries and sectors to share helpful insight and analysis.” bron: UNF
‘Our Future Agenda’ houdt namens de UNF ook een event tijdens de Transforming Education Summit. “Unlock the Future of Learning is a high-level multi-stakeholder event adjacent to the Transforming Education Summit, which will bring together major youth-led and youth-focused organizations, education partners and alliances, international organizations, member states, the private sector, and other partners”. bron: UNF
In een rapport van Our Future Agenda staat vermeld dat de Bill & Melinda Gates Foundation royale financiële steun aan deze agenda heeft verleend.
‘Digital transformation of education systems’ in Our Common Agenda In Our Common Agenda wordt melding gemaakt van de ‘digital transformation of education systems’ en de eerder genoemde IFFed: Bron: un.org, pag. 42
Onderdeel van Our Common Agenda is een pleidooi voor een ‘Global Digital Compact’. Guterres publiceerde de Roadmap for digital cooperation (update implementie uit 2022 )
Klaus Schwab over de gevolgen van de vierde industriële revolutie voor het onderwijs
Geen notulen van WEF-bijeenkomsten In antwoord op kamervragen van Pepijn van Houwelingen geeft Tom de Bruijn in 2021 aan dat van bijeenkomsten met het World Economic Forum doorgaans geen notulen worden gemaakt. Bron: Rijksoverheid.nl
Twee dagen eerder ontving Gideon van Meijeren antwoorden waarin Carola Schouten aangeeft dat vastgelegde verplichtingen in overeenkomsten met het World Economic Forum bindend zijn: zie ook ‘De WEF-papers‘
Update 19 september
Launch of the International Financing Facility for Education, 19 september om 17.45, door Gordon Brown. (live meekijken) Bron: un.org
De overheid werkt momenteel aan wijzigingen in de Wet Publieke Gezondheid (WPG) om “te voorzien in een structurele grondslag voor collectieve maatregelen voor de bestrijding van infectieziekten”.
De Wet Publieke Gezondheid is geïmplementeerd naar aanleiding van de bindende internationale gezondheidsregeling van de World Health Organization. De laatste versie, de ‘IHR2005‘, is vastgesteld tijdens de 58e World Health Assembly. Hierin wordt ook een ‘Public Health Emergency of International Concern’ (PHEIC) gedefinieerd (pag. 49). Vertaling herziening in tractatenblad De directeur van de WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, kan een PHEIC uitroepen en wordt hierbij geadviseerd door de IHR Emergency Committee
Vraagtekens.net geeft geen duiding of meningen, maar verzamelt officiële bronnen, stelt vragen en nodigt onderzoeksjournalisten, Kamerleden en anderen uit dit nader te onderzoeken.
Hoe vindt de besluitvorming van de World Health Organization plaats?
Kan de Tweede Kamer invloed uitoefenen op besluiten die de WHO neemt?
Hoe komen voorstellen en bepalingen van de WHO tot stand en wie spelen hierbij een rol?
Wat is de invloed van de industrie op de besluitvorming?
Een voorbeeld:
De executive board van de WHO adviseerde de WHA om de ‘global strategy on digital health’ aan te nemen bij de 73e World Health Assembly in 2020, deze is aangenomen.
Is de Tweede Kamer hierover geïnformeerd?
Jaarlijks vindt de World Health Assembly (WHA) plaats waarbij gezondheidsministers bijeenkomen en beslissingen worden genomen. De agenda van de WHA wordt voorbereid door de Executive Board van de WHO, die daarbij voorstellen voor besluitvorming aan de WHA voordraagt.
De World Health Organization heeft onlangs twee nieuwe organen opgericht: de ‘Science Division’ (2019) en de ‘Science Council’ (2021), die de WHO in haar werkzaamheden wetenschappelijk ondersteunen. In 2019 werd ook WHO’s eerste Chief Scientist, Soumaya Swaminathan, aangesteld. Zij werd het gezicht van de Science Division.
Bij doel 3 van de Science Division staat: “With the adoption by the World Health Assembly of WHO’s Global Strategy on Digital Health, the Science Division aims to systematically assess and link country needs to innovative solutions” Global Strategy on Digital Health
In het voorwoord van de rapporten ‘Human Genome Editing: ‘A framework for governance’ en in ‘Human Genome Editing: recommendations: schrijft Chief Soumaya Swaminathan onder andere:
“In order to harness the power of science and innovation, WHO’s Science Division was created in 2019 to support Member States in achieving the health-related Sustainable Development Goals (SDGs) and emergency preparedness and response.” Bron: WHO.int, (directe pdf-download)
Extra bronnen:
World Economic Forum – uit rapport Globalization 4.0:
Bron: World Economic Forum, uit ‘Globalization 4.0, Shaping a New Global Architecture in the Age of the Fourth Industrial Revolution’ 2019
Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF)
De Science Division is verbonden aan drie onderzoeksinstituten : Bron: WHO
De Bill & Melinda Gates Foundation is een belangrijke financier bij de HRP (2e), de Alliance (3e), en projecten van de TDR (1e van bovengenoemde onderzoeksinsituten).
“World Health Assembly agrees to launch process to develop historic global accord on pandemic prevention, preparedness and response”, 1 December 2021 Bron bericht bovenstaand screenshot: WHO Pagina van de International Negotiating Body: WHO
Bron bericht bovenstaand screenshot: WHO Pagina van de Working group on strengthening WHO preparedness and response to health emergencies: WHO
COVID-19 als A1-ziekte in voorstel WPG-wijziging
“Ten tijde van het opstellen van dit wetsvoorstel behoort alleen covid-19 tot de groep A1.”: Bron: Overheid.nl, zie pdf ontwerp memorie van toelichting
World Health Organization (WHO) Delegation Briefing on Digital Health
Bay Area Global Health Alliance, 11 mei 2022 met o.a. Andy Pattison, hoofd van de WHO Tech Task Force. Er wordt ook melding gemaakt van samenwerking van de “Bio Hub’ met de Gates Foundation.
Members van de Bay Area Global Health Alliance (waaronder Pfizer, Merck, Gilead): bron, – Bay Area Global Health Alliance annual meeting
Kamer in de regel achteraf geïnformeerd
Ernst Kuipers in antwoord op kamervragen van Wybren van Haga. Bron: Rijksoverheid.nl
Artificial Intelligence, Internet of Things en nanotechnologie in de ‘Agri & Food sector’
In Nederland is sinds mei 2022 het ‘Global Coordinating Secretariat’ van ‘Food Innovation Hubs’ gehuisvest, een samenwerkingsproject tussen de Nederlandse Staat en het World Economic Forum.
Op 15 december 2021 gaf toenmalig minister van LNV Carola Schouten antwoord op kamervragen van Gideon van Meijeren over ‘De Nederlandse bijdrage aan het plan van het World Economic Forum voor een wereldwijde voedseltransitie’. Op 26 januari 2022 voegde minister Stagehouwer een relevante bijlage toe bij antwoorden op andere kamervragen.
Vraagtekens.net geeft geen duiding of meningen, maar verzamelt officiële bronnen, stelt vragen en nodigt onderzoeksjournalisten, Kamerleden en anderen uit dit nader te onderzoeken.
Is vraag 1, of het WEF een entiteit met enig gezag is, door Carola Schouten beantwoord?
Kan uit het antwoord op vraag 2, waarin wordt toegelicht dat verplichtingen in vastgelegde overeenkomsten met het WEF juridisch bindend zijn, worden opgemaakt dat het antwoord op vraag 1 ‘ja’ is?
Zal de agrarische sector volgens Carola Schouten vooral uit boeren bestaan, of zal deze vooral worden vertegenwoordigd door het Global Coordinating Secretariat?
in haar antwoorden van december 'FoodValley' als Europese Food Innovation Hub en Global Coordinating Secratariat
Hoe groot zal de invloed van de vierde industriële revolutie zijn op voedselproductie en op de agrarische sector?
Hoe groot zal de invloed van partners van het Global Coordinating Secretariat zijn, zoals Rabobank, Unilever, Pepsico en Syngenta?
Nederland als geschikte locatie voor het GCS – Artificial Intelligence, Internet of Things en nanotechnologie in de ‘Agri & Food sector’
Nederland is een belangrijke speler op het gebied van life sciences en ondertekende het Transatlantic Life Sciences Partnership met Massachussets tijdens de economische missie van juli 2019 naar Boston. (zie ook https://vraagtekens.net/vaccinindustrie) In de intentieverklaring over het GCS wordt toegelicht dat Nederlands innovatiebeleid in lijn is met onderwerpen die door het WEF als cruciaal worden beschouwd bij de voedselsyteemtransformatie. Genoemd worden onder andere Artificial Intelligence, Internet of Things en nanotechnologie. Dit zou Nederland tot een geschikte locatie maken voor het Global Coordinating Secretariat:
Is Carola Schouten bekend met de 18 subplatforms van het WEF als 'platform for impact', waaronder het platform ‘Shaping the Future of Consumption’?
Heeft Carola in de bijlage bij haar antwoorden gelezen dat het World Economic Forum het project, het Global Coordinating Secretariat, uit zal voeren?
Blijft zij erbij dat het WEF vooral ideeën uitwisselt, of erkent zij dat het WEF en de WEF-platforms verschillende projecten uitvoeren?
In antwoord op vraag 6,7 en 8 geeft Carola Schouten aan dat het kabinet niet bekend is met een plan van het WEF voor een wereldwijde voedseltransitie.
Is vraag 8, over het betrekken van boeren bij de besluitvorming, beantwoord?
Hoe ziet zij de de ‘transition’ zoals beschreven bij punt 3 in de bij haar antwoorden bijgevoegde stukken?
uit de bijlage bij antwoorden van 15 december 2021, punt 3
Eric Wiebes tekende, mede namens toenmalig LNV-minister Carola Schouten, een intentieverklaring met het World Economic Forum.
Waarom is de intentieverklaring pas na kamervragen openbaar gemaakt?
Waarom werd de samenwerkingsovereenkomst van 11 mei 2021 pas op 26 januari 2022, door minister Staghouwer, gedeeld met de Kamer?
Intentieverklaring, bijlage bij antwoorden op kamervragen
Het World Economic Forum is vooral bekend vanwege de ‘Great Reset’ (2020). Andere ontwikkelingen die het WEF aanjaagt zijn de Fourth Industrial Revolution (2016) en Globalization 4.0 (2019).
De slogan van het WEF is ‘Committed to improving the state of the world’. Zij noemen zichzelf dé internationale organisatie voor Public Private Partnership. In een samenwerkingsovereenkomst die de Verenigde Naties en het World Economic Forum op 13 juni 2019 zijn aangegaan is overeengekomen dat zij samen zullen werken aan de versnelde implementatie van Agenda 2030. Het forum praat niet alleen in Davos over ideeën voor de toekomst, maar werkt als een ‘platform for impact’, bestaande uit verschillende sub-platforms, aan vele verschillende projecten in het kader van deze agenda.
Uit institutional brochure ‘A platform for impact’
Bronnen bij bovenstaande screenshot:
fedlex.data.admin.ch en admin.chDe overeenkomst van 23 januari 2015 tussen Zwitersland – WEF, waarin onder meer volledige vrijheid van handelen en vrijstelling van belastingen aan het WEF worden gegeven - fedlex.data.admin.ch en admin.chSamenwerkingsovereenkomst tussen Verenigde Naties en World Economic Forum, 13 juni 2019 - Bericht bij weforum.org en de overeenkomst zelf ('The United Nations-World Economic Forum Strategic Partnership Framework for the 2030 Agenda')
18 WEF-Platforms
Het WEF als ‘platform for impact’ bestaat uit verschillende (sub-)platforms. Deze platforms zijn netwerken bestaande uit een WEF-team en partners. Zij geven in Public Private Partnership vorm aan projecten voor de ontwikkeling van de verschillende WEF-thema’s: de vierde industriële revolutie, globalization 4.0 en de grote herstart. Deze thema’s zijn onderdeel van de implementatie van Agenda 2030.
Platforms worden ondersteund door deskundigen uit de ‘Global Future Councils‘ van het World Economic Forum
Op de website van het WEF zijn 18 platforms te vinden, waarvan er dertien een naam hebben die begint met ‘Shaping the future of..’. Voorbeelden van platforms zijn:
CNES – Centre for the New Economy and Society
Covid action platform
Centre for Nature and Climate
Shaping the Future of consumption
Shaping the Future of Digital Economy and New Value Creation
De Grote Herschikking
De toekomst van werk en onderwijs zal er volgens het World Economic Forum geheel anders uit moeten zien. Het platform dat zich hiermee bezighoudt is het CNES: Centre for the New Economy and Society onder leiding van Saadia Zahidi.
Het CNES heeft sinds 2016 een aantal ‘The Future of jobs’ reports uitgebracht (2016, 2018, 2020), lanceerde in januari 2020 het project ‘The Reskilling Revolution‘ en organiseerde vervolgens ‘Jobs Reset Summits’ (2020, 2021).
De ‘herschikking’ van banen en werknemers, ‘The Great Reshuffle‘, wordt omschreven als een logische consequentie van ‘The Great Resignation’, massaal vertrek van werknemers als gevolg van lockdowns.
What is the 'The Great Resignation', 'a phenomenon that describes record numbers of people leaving their jobs after the COVID-19 pandemic ends'
Bron: weforum.org
What is the Great Reshuffle and how is it affecting the jobs market? '
It started off as “the Great Resignation” – swathes of workers inspired, or driven, by lockdowns to quit heir jobs.'
Bron: weforum.org
Voor deze grote herschikking moeten burgers anders opgeleid en soms omgeschoold worden. Hiervoor werkt het CNES in publiek-private samenwerking onder meer aan de volgende projecten: – De Reskilling Revolution – Education 4.0 Alliance
Partners van het Centre for the New Economy and Society zijn onder andere:
Het CNES is één van de 18 verschillende platforms. Elk van deze platforms werkt met partners in publieke-private samenwerking aan verschillende projecten.
Kunnen de 18 WEF-platforms worden beschouwd als uitvoerende organen van Agenda 2030?
Worden de projecten van het CNES en van andere WEF-platforms in de Tweede Kamer besproken?
Klopt de indruk dat grote corporaties, in deze platforms van publiek-private samenwerking, oververtegenwoordigd zijn?
Op basis waarvan worden de deskundigen in de Global Future Councils, die de platforms ondersteunen, aangesteld?
Waarom is er geen/nauwelijks media-aandacht voor de projecten van de World Economic Forum platforms,
zoals de Reskilling Revolution en Education 4.0 van het CNES?
Vraagtekens.net geeft geen duiding of meningen, maar verzamelt officiële bronnen, stelt vragen en nodigt onderzoeksjournalisten en kamerleden uit dit nader te onderzoeken.
22 januari 2020 Launch met o.a. de Deense minister van werkgelegenheid Peter Hummelgaard
22 oktober 2020 Vanaf 9:00 spreekt de minister van werkgelegenheid van Denemarken, Peter Hummelgaard, over werkeloosheid als gevolg van de crisis en de bijscholing voor banen in een nieuwe industrie.
Op dinsdagochtend 24 mei staat (voorstel aanpassing van) de IHR2005 op de agenda, de bindende internationale gezondheidsregeling. Zie hiervoor de bijlage A75/18 bij agendapunt 16.2 op de voorlopige inhoudelijke agenda:
“Strengthening WHO preparedness for and response to health emergencies Proposal for amendments to the International Health Regulations (2005)”
In agendastuk A75/18 staan voorstellen tot wijziging, ingediend door de Verenigde Staten: Bron: who.int, respectievelijk pagina 2 en pagina 5
Is bovenstaand agendastuk met voorstellen van de VS gedeeld met de kamerleden?
Wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over het onderhandelingsproces over een pandemieverdrag, door de International Negotiating Body?
mede voorgezeten door directeur Internationale Zaken van VWS, Roland Driece - zie ook het bericht op Vraagtekens.net van 1 mei
Is de Tweede Kamer betrokken bij de keuze voor voordracht voor de directeur-generaal van de WHO, ingediend door Monique van Daalen, Permanent Vertegenwoordiger NL bij de VN?
Aanstelling Tedros Adhanom Ghebreyesus
Op dinsdagmiddag 24 mei wordt de directeur-generaal aangesteld, dit zal opnieuw Tedros Adhanom Ghebreyesus worden. Alle Permanente Vertegenwoordigers die een nominatiebrief hebben ingediend hebben Tedros Adhanom Ghebreyesus voorgedragen, de meesten hebben hiervoor dezelfde tekst gebruikt:
Stukken van de International Negotiating Body, over het onderhandelingsproces richting een pandemieverdrag, zijn te vinden op https://apps.who.int/gb/inb/
Update – antwoorden Kuipers – WHA75
Antwoorden van Ernst Kuipers op vragen van Wybren van Haga, 19 mei. Een selectie:
Waarom wordt de Tweede Kamer in de regel achteraf geïnformeerd?
Waarom wordt alleen uitgegaan van mogelijke interesse van de Tweede Kamer in het werk van de WHO,
en niet van interesse van de minister in de visie van de Tweede Kamerleden?
'Indien gewenst kunnen we een dergelijke werkwijze invoeren'
Waarom zou een dergelijke werkwijze niet gewenst zijn?
Wat is volgens de minister een wenselijke werkwijze?
Gaat het kabinet een andere werkwijze invoeren en de
Tweede Kamer tijdig betrekken bij alle supranationale besluitvormingsprocessen?
Op 17 december zijn er stukken vrijgegeven over de communicatie van kabinetsleden met het World Economic Forum: de WEF-papers. De stukken zijn vrijgegeven in antwoord op schriftelijke vragen van Tweede Kamerlid Pepijn van Houwelingen. Hij stelde dit jaar meerdere keren schriftelijke vragen over het karakter van de relaties van kabinetsleden met het World Economic Forum (bronnen).
Uit de stukken blijkt dat verschillende kabinetsleden betrokken zijn geweest bij bijeenkomsten van het World Economic Forum. In uitnodigingen wordt gesproken over een belangrijke rol van kabinetsleden bij de uitrol van de Great Reset: ‘The Forum will work with your staff to ensure that your participation becomes a major force in shaping the Great Reset.’ Van de bijeenkomsten zijn geen notulen beschikbaar/vrijgegeven:
Op 15 oktober stelde Tweede kamerlid Gideon van Meijeren schriftelijke vragen over ‘De Nederlandse bijdrage aan het plan van het World Economic Forum voor een wereldwijde voedseltransitie’. In één van de antwoorden (15 december) meldde Carola Schouten dat vastgelegde verplichtingen in overeenkomsten in samenwerking met het World Economic Forum juridisch bindend zijn:
Vraagtekens
Het World Economic Forum kent Nederlandse kabinetsleden een belangrijke rol toe in de uitrol van de Great Reset
-Wanneer komt er een debat over de Great Reset?
-Hoe is het mogelijk dat 'vastgelegde verplichtingen' in overeenkomsten in samenwerking met het World Economic Forum juridisch bindend zijn?
-Wat vindt de Tweede Kamer van de groei van Publiek Private Samenwerking, op zowel nationaal als internationaal niveau, als gevolg van de samenwerking tussen het World Economic Forum, corporaties, Verenigde Naties en lidstaten?
-Op welke manier gaat het kabinet de Tweede Kamer inzage geven in de met het World Economic Forum gemaakte afspraken?'er worden in de regel geen notulen gemaakt van WEF-bijeenkomsten'
Zie ook eerdere Vraagtekens over de Great Reset en de relatie tussen het World Economic Forum, de Verenigde Naties en Nederland:https://vraagtekens.net/greatreset/en over Publiek Private Samenwerking in de vaccinindustrie: http://vraagtekens.net/vaccinindustrie/
Op Twitter is een aantal van de bijlagen die zijn vrijgegeven door Pepijn van Houwelingen gedeeld. Kijk voor een link naar de andere bijlagen in de bronnenlijst bij de documenten die op 15 en 17 december zijn vrijgegeven.
Uit de vrijdag op ons verzoek vrijgegeven WEF-papers. Een brief van deze private organisatie gericht aan minister Sigrid Kaag. Citaat: “The Forum will work with your staff to ensure that your participation becomes a major force in shaping the Great Reset.” #GreatReset#WEFpic.twitter.com/iOYKrRSfKx
Naast Sigrid Kaag werkt minister Wopke Hoekstra met het WEF aan de Great Reset: “your contribution to the work of the Great Reset will be especially critical” en “your participation becomes a major force in shaping the Great Reset.” Kom in verzet. Word lid. #GreatReset#WEF#FVDpic.twitter.com/rPz9hQszJ4
Het World Economic Forum krijgt van onze regering wat het wil. 12 maart van dit jaar vroeg het WEF bijvoorbeeld 651.000 euro voor een “Global Coordinating Secretariat” en een paar weken later werd dit toegezegd. Oh ja, de directeur hiervoor wordt geleverd door EZ.#GreatReset#WEFpic.twitter.com/4w0O1btEoA
Wow…. In antwoord op uitstekende Kamervragen van @GideonvMeijeren geeft de regering toe dat er overeenkomsten gesloten zijn met het World Economic Forum die “juridisch bindend” zijn! Zijn die overeenkomsten openbaar? Wie onderhandelt dit uit namens wie? Wat is de rol van de TK? pic.twitter.com/NZPiM4JOF1
Kamerbrief over uitstel beantwoording vragen over het World Economic Forum (WEF)
Uitstel beantwoording schriftelijke vragen Bron: Rijksoverheid.nl Referentie Min-buza.2021.085 in reactie op referentie: 2021Z16015
28-10-21
Carola Schouten
Uitstelbrief antwoorden Kamervragen Nederlandse bijdrage plan wereldwijde voedseltransitie
Uitstel beantwoording schriftelijke vragen Bron: Rijksoverheid.nl Referentie DGA-SKI / 21265286 in reactie op referentie: 2021Z18073
15-12-21
Carola Schouten
Antwoorden Kamervragen over Nederlandse bijdrage aan plan voor wereldwijde voedseltransitie
Antwoorden + 1 bijlage (de WEF-papers) Bron: Rijksoverheid.nl Referentie DGA-SKI / 21271594, in reactie op referentie: 2021Z18073
17-12-21
Tom de Bruijn
Beantwoording vragen over het karakter van, en de relaties van kabinetsleden met het World Economic Forum naar aanleiding van antwoorden eerder hierover van het kabinet
met brieven van het WEF gericht aan Mark Rutte, Sigrid Kaag, Tom de Bruijn, Stientje van Veldhoven, Steven van Weyenberg, Halbe Zijlstra, Bruno Bruijns, Edith Schippers
Antwoorden + 6 bijlagen (de WEF-papers) Bron: Rijksoverheid.nl, Referentie BZDOC-727249465-21, in reactie op referentie: 2021Z16015
17-12-21
Tom de Bruijn
Nader antwoord op vragen van het lid Van Houwelingen over het karakter van, en de relaties van kabinetsleden met, het World Economic Forum naar aanleiding van antwoorden op eerdere vragen.
Betreft vraag 10 en 12 van Pepijn van Houwelingen van 12 augustus over inzage in schriftelijke communicatie met het WEF en aanwezigheid bij WEF-bijeenkomsten van kabinetsleden in de afgelopen vijf jaar.
Antwoorden + 7 bijlagen (de WEF-papers) Bron: tweedekamer.nl Referentie: 2021D50828, in reactie op referentie 2021Z14231
Klaus Schwab introduceert de Great Reset (samen met internationale kopstukken) | 03-06-’20
Great Reset Tijdlijn
Op 9 juni plaatste Vraagtekens.net een tijdlijnmet ontwikkelingen, documenten en publieke uitingen over onder meer de volgende thema’s: Agenda 2030, de Great Reset, de vierde industriële revolutie, multistakeholder governance, Global Health en Build Back Better (alleen officiële bronverwijzingen).
Op de website van InvestInHolland zijn verschillende succesverhalen te lezen over bedrijven in Nederland en de aantrekkelijke mogelijkheden die Nederland te bieden heeft. In het succesverhaal over Pfizer legt Marc Kaptein uit dat er nauw wordt samengewerkt met universiteiten en dat de komst van de EMA naar Nederland de industrie een boost kan geven.
De verhuizing van het EMA van Londen naar Amsterdam in 2019 werd beschouwd als een impuls: nieuwe kansen voor de Topsector Life Science & Health, Health-Holland. Dit resulteerde in een actieprogramma. Health-Holland was ook betrokken bij de economische missie naar Boston, waar de overheden van Nederland en Bosten het Transatlantic Life Sciences Partnershipondertekenden.
Op deze pagina brengt Vraagtekens.net een collectie bronnen over deze onderwerpen onder de aandacht in een tijdlijn. In het eerste deel staan bronnen over de privatisering van het productiedeel van het voormalige NVI (Nederlands Vaccin Instituut) en over de verkoop van het Antonie van Leeuwenhoekterrein, waar ook het RIVM is gevestigd. Bij de bronnen vanaf 2017 gaat het onder meer over publiek-private samenwerking en de regelgeving omtrent productie. Vraagtekens.net analyseert niet, maar verzamelt en nodigt onderzoeksjournalisten en anderen uit dit nader te onderzoeken
Op de website van InvestInHolland zijn verschillende succesverhalen te lezen over bedrijven in Nederland en de aantrekkelijke mogelijkheden die Nederland te bieden heeft. In het succesverhaal over Pfizer legt Marc Kaptein uit dat er nauw wordt samengewerkt met universiteiten en dat de komst van de EMA naar Nederland de industrie een boost kan geven.
De verhuizing van het EMA van Londen naar Amsterdam in 2019 werd beschouwd als een impuls: nieuwe kansen voor de Topsector Life Science & Health, Health-Holland. Dit resulteerde in een actieprogramma. Health-Holland was ook betrokken bij de economische missie naar Boston (2019), waar de overheden van Nederland en Boston het Transatlantic Life Sciences Partnershipondertekenden.
Hieronder brengt Vraagtekens.net een collectie bronnen over deze onderwerpen onder de aandacht in een tijdlijn. In het eerste deel staan bronnen over de privatisering van het productiedeel van het voormalige NVI (Nederlands Vaccin Instituut) en over de verkoop van het Antonie van Leeuwenhoekterrein, waar ook het RIVM is gevestigd. Bij de bronnen vanaf 2017 gaat het onder meer over publiek-private samenwerking en de regelgeving omtrent productie. Vraagtekens.net analyseert niet, maar verzamelt en nodigt onderzoeksjournalisten en anderen uit dit nader te onderzoeken.
Bij mobiele weergave is landscape modus aanbevolen
Vaccinindustrie | Publiek-Private Samenwerking
Bronnen
2012
De Cyrus Poonawalla Group neemt het productiedeel van het NVI over (Nederlands Vaccin Instituut, voorheen onderdeel van het RIVM) en wordt hiermee eigenaar van het bedrijf Bilthoven Biologicals (BBio). Partners: de Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF), World Health Organization (WHO), United Nations Children Fund (UNICEF), Global Polio Eradication Initiative (GPEI).
M.b.t. de onderzoeksafdeling van het voormalige NVI (Intravacc) is regelmatig gesproken over privatisering, maar de privatisering is geannuleerd/opgeschort.
Oprichting stichting-Alt milieuvergunning USPB “Na de verkoop van de vaccinproductiefaciliteiten van het NVI aan Bilthoven Biologicals B.V. en daarna de verkoop van het terrein, worden de terrein brede milieuvergunningen beheerd door Stichting Antonie van Leeuwenhoek-terrein (Stichting-ALt).”
De Rijksoverheid verkoopt het Antonie van Leeuwenhoekterrein waar o.a. het RIVM is gevestigd, aan Bilthoven Biologicals (van de Cyrus Poonawalla Group).
HollandBio presenteert het plan ‘Life Sciences 2030’. ‘Het plan bevat een scenario om in 2030 bij de wereldtop in de life sciences te gaan behoren.’ HollandBio is de belangenvereniging van biotech-bedrijven in Nederland
Kamerstuk 33567 | Oprichting Stiching Antonie van Leeuwenhoek-terrein, Edith Schippers
“Vermijden belangenverstrengeling. Nadat de productiefaciliteiten van het Nederlands Vaccin Instituut (NVI) medio 2012 zijn verkocht aan Bilthoven Biologicals (Bbio) zijn de voormalige taken van het NVI op het gebied van Onderzoek en Ontwikkeling, na de opheffing van het agentschap NVI per 1 januari 2013, verdeeld over het RIVM en Intravacc.”
Poonawalla Science Park B.V. gaat een samenwerking aan met Utrecht Science Park. Het Antonie van Leeuwenhoekterrein krijgt de naam USPB, Utrecht Science Park Bilthoven
Oprichting PharmInvestHolland “om het R&D investeringsklimaat voor biofarmaceutische bedrijven in Nederland te versterken. Het breed gedragen initiatief is in 2017 opgericht onder de vlag van de Topsector Life Sciences & Health, Health-Holland.” “PharmInvestHolland is niet verantwoordelijk voor het aantrekken van internationale bedrijven. Onder de noemer Invest in Holland vervult de Netherlands Foreign Investment Agency deze rol.”
Onder andere de Rijksoverheid, Health-Holland en Invest in Holland worden vermeld als deelnemer van PharmInvestHolland.
Economische missie vanuit de overheid naar Boston voor partnerschap Nederland-Massachusetts. Betrokken bedrijven kwamen uit de sectoren Life Sciences & Health, Robotics/Artificial Intelligence en Climate Resilience. In het missieboekje staan ook Nederlandse universiteiten onder ‘company profiles’ vermeld.
Transatlantic Life Sciences Partnership Ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst in ‘Life Sciences’ Nederland-Massachusetts. In addition to the signatories, Health-Holland, MassBio, HollandBIO and the Henri A. Termeer Tribute Committee will provide support for accelerating the growth of their life sciences hubs and the global opportunities for their respective domestic research organizations and companies.
Uitwerking ‘Actieprogramma voor Topsector Life Sciences & Health’, naar aanleiding van de impuls door de komst van de EMA aan de sector (het actieprogramma vermeld ook ‘belangrijke internationale partners’ als de WHO en de Bill & Melinda Gates Foundation).
Link naar Health-Holland bij de RVO (Rijksdienst voor ondernemend Nederland, over o.a. financiële steun bij Publiek-Private samenwerkingsverbanden, PPS)
Verordening (EU) 2020/1043 van het Europees Parlement en de Raad
“Op 17 juli 2020 heeft de Europese Commissie een Verordening gepubliceerd welke een dag later, op 18 juli 2020, van kracht is geworden. Door deze Verordening 2020/1043 zijn delen van de ggo-regelgeving buiten werking gesteld indien sprake is van klinisch onderzoek voor COVID-19. Zo is er geen ggo-vergunning nodig voor klinisch onderzoek naar curatieve of preventieve behandeling van COVID-19. Als gevolg van de Verordening 2020/1043 is de Nederlandse “Tijdelijke regeling afwijkende behandeling vergunningaanvragen gentherapie in verband met bestrijding COVID-19” buiten werking gesteld“
GAVI kondigt samenwerking met SII aan (Serum Institute of India, van Cyrus en Adar Poonawalla)
Geneva, 7 August 2020 – A new landmark collaboration between SII, the world’s largest vaccine manufacturer by volume, Gavi and the Bill & Melinda Gates Foundation will accelerate the manufacture and delivery of up to 100 million doses of COVID-19 vaccines for low- and middle-income countries (LMICs) as part of the Gavi COVAX AMC, a mechanism within the COVAX Facility.
Cyrus Poonawalla is ook eigenaar van Bilthoven Biologicals en van het Antonie van Leeuwenhoekterrein.
Besluit Wob-verzoek contacten met farmaceuten, en naar aanleiding van bezwaar: Beslissing op bezwaar op besluit op Wob-verzoek over contacten met het farmaceutisch bedrijfsleven
INTERNATIONAL STRATEGY 2020-2023, Top Sector Life Sciences & Health “The internationalisation strategy of the Top Sector Life Sciences & Health (LSH) 2020-2023 builds further upon the successful implementation of the strategy of the past five years. More focus and depth have been incorporated and new developments and opportunities, such as the location of the EMA in the Netherlands and the growing biotech sector, take a more prominent position to further strengthen the business climate.”
Health-Holland (o.a. pag.8 over samenwerking US en samenwerking China)
jan 2021
Intravacc benoemt drie leden in de raad van commissarissen: Nico Oudendijk (voorzitter), Bruno Bruins en Karin Dorrepaal.
Hans Schikan, met veel ervaring in de biopharma, start als special envoy vaccins. Hij zit in het topteam van Health-Holland, Topsector Life Sciences & Health
Tamara van Ark beantwoordt kamervragen over de ontwikkelingen rondom de verkoop van Intravacc, zij geeft aan dat aandelen van Intravacc voorlopig in handen van de staat zijn.
Jaarrekening RIVM 2020 “Vaccinvoorraad Het RIVM heeft diverse verplichtingen voor afname van vaccins bij leveranciers. Deze meerjarige contracten bevatten marktgevoelige informatie, waardoor omvang en looptijd van deze contracten niet in de jaarrekening kan worden vermeld.”
Rapport van Special Envoy Hans Schikan over mogelijkheden opschaling: ‘Vaccins, van productie tot preparedness’ (Bijlage bij kamerbrief van 23 maart) De VIG (Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen) wordt vermeld in een tabel met aanbevelingen, bij communicatie: ‘Beter begrip creëren rond vaccinproductie’
Pandemic preparedness Act now | bijlage bij brief Stand van zaken COVID-19, van Health-Holland
“Per mei 2021 richtte het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in het kader van onder andere pandemic preparedness een Interdepartementale Stuurgroep in, en een onafhankelijke Taskforce, onder leiding van special envoy vaccinsHans Schikan, met drie Werkstromen: ‘Voorkomen’, ‘Verbinden’ en ‘Voorbereiden’, de drie V’s. Het Werkspoor ‘Voorbereiden’”, met de Topsector Life Sciences & Health (LSH; Health-Holland) en haar Topteam in the lead, werd gevraagd om met spoed voorstellen te genereren voor vaccinproductiefaciliteiten en -capaciteit in ons land en bovendien de Minister en Stuurgroep te voorzien van adviezen omtrent die voorstellen.”
Brief ‘Stand van zaken COVID-19’ + bijlagen, Hugo de Jong VWS stelt een taskforce aan en vraagt ‘Topsector Life Sciences & Health’ om voorstellen te doen voor vaccinproductie. Deze Topsector heet ‘Health-Holland’, special envoy Hans Schikan is lid van het TopTeam van Topsector LSH, Health-Holland.
Beantwoording Kamervragen over de uitgelekte contracten met Pfizer De contracten van Pfizer met Albanië en met Brazilië zijn uitgelekt (de ‘Pfizer-leak’). De inhoud van deze contracten leidde tot kritiek en ongerustheid. Pfizer-CEO van Latijns Amerika Carlos Murillo verklaarde onder ede dat Pfizer voor elk land dezelfde voorwaarden heeft gesteld in het leveringscontract. Het leidde in Nederland tot kamervragen, ingediend door Pepijn van Houwelingen. Hugo de Jonge vermeldt bij meerdere antwoorden dat afspraken uit de overeenkomsten onder de geheimhoudingsplicht vallen.
Bron: Cyruspoonawalla.com. Eigenaar van o.a. Bilthoven Biologicals en het Utrecht Science Park Bilthoven, waar ook het RIVM is gevestigd (via paardenraces en -fokkerij in aanraking gekomen met de vaccinindustrie).
Kan publiek-private samenwerking worden beschouwd als geïnstitutionaliseerde belangenverstrengeling?
Is er sprake van corporatisme?
Waarom is er in de brieven Stand van zaken COVID-19 een focus op vaccinatie, en niet op medicatie?
Is het overheden toegestaan om geheime afspraken met bedrijven te maken?