Onduidelijkheid over onderzoek naar relatie tussen vaccinatie en oversterfte

Op 21 november stelde Pieter Omtzigt kamervragen over de oversterfte in Nederland ‘Het vervolgonderzoek naar oversterfte in Nederland in de periode 2020-2022’. Hierin vraagt hij naar de mogelijkheden voor het verstrekken van gegevens ten behoeve van onderzoek naar oversterfte. Hij verwijst hierbij naar eerdere uitspraken van Ernst Kuipers:

Bronnen, (via tweedekamer.nl):
21 november 2022 - kamervragen Pieter Omtzigt - 'Het vervolgonderzoek naar oversterfte in Nederland in de periode 2020-2022'
28 september 2022: 'Stand van zaken oversterfte onderzoek, datatoegang, afdoen correspondentie- en informatieverzoek en mensen met een kwetsbare gezondheid...' waarnaar hierboven wordt verwezen, Ernst Kuipers 
1 december 2021 - Motie van het lid Omtzigt over een onderzoek naar de oorzaken van oversterfte 

Data Protection Impact Assessment – DPIA

In vraag 3 vraagt Pieter Omtzigt specifiek naar de verstrekking van de DPIA (Data Protection Impact Assessment).

In een kamerbrief van 18 november 2022, de vrijdag voor de kamervragen van Piet Omtzigt, schreef Ernst Kuipers het volgende over het toegankelijk maken van de vaccinatiedata van het RIVM voor statistisch en wetenschappelijk onderzoek:


Bron: open.overheid.nl

Op 23 december stuurde Ernst Kuipers de DPIA naar de Tweede Kamer:

bron: rijksoverheid.nl

Uit de inleiding van de DPIA:

Personen die zijn overleden weggefilterd uit het vaccinatiebestand

Het RIVM verstrekt het CBS het ‘CBS-vaccinatiebestand’. Hierin worden verschillende groepen weggefilterd, o.a. personen die zijn overleden :

Verder wordt aangegeven dat de dataset gepseudonimiseerd wordt aangeleverd:

bron: rijksoverheid.nl, pagina 9

Pieter Omtzigt twittert op 27 december dat hiermee onderzoek naar oversterfte onmogelijk is:

Naar aanleiding van de tweet zijn discussies ontstaan.
Ruben van Gaalen van het CBS geeft aan dat informatie van overleden gevaccineerden nog steeds te achterhalen moet zijn. In de DPIA wordt vermeld wat er met de gekoppelde data kan en welke onderzoeksvragen aan de orde kunnen komen.

Onder de kop 'Fase 3 Verrichten Onderzoek' staat welke onderzoeksvragen aan de orde kunnen komen. Het gaat hierbij om meerdere onderzoeksvragen waarbij 'COVID-19 besmetting' een rol speelt. 

Wat vindt de Tweede Kamer van de werkwijze voor het vaststellen van COVID-19 als doodsoorzaak of als reden voor opname in het ziekenhuis,
waarbij gebruik wordt gemaakt van een positieve test of een klinische diagnose? 
(zie https://vraagtekens.net/2/doodsoorzaken/ en https://vraagtekens.net/2/cijfers-van-ziekenhuisopnames/)

Vindt de Tweede Kamer het wenselijk om via obductie onderzoek te verrichten naar doodsoorzaken?

Kan vaccinatie, als mogelijke factor bij overlijden, worden meegewogen bij bovenstaande onderzoeksvragen, ondanks eerder vastgelegde doodsoorzaken?

Wat wordt precies met de volgende vraag bedoeld?
'Is vaccinatiestatus een mediator in de associatie tussen sociaaleconomische status en vroegtijdig overlijden?' 

 Met welke van de onderzoeksvragen, vermeld onder fase 3, kan specifiek worden onderzocht of er een mogelijk verband is tussen vaccinatie en oversterfte?
(pagina 12, bijlage via Rijksoverheid.nl)

Doodsoorzaken


Wat is de waarde van sterftecijfers bij coronastatistieken als eventuele comorbiditeiten hierbij niet worden gespecificeerd?

Bij sterftecijfers met COVID-19 als officiële doodsoorzaak kan het gaan om een combinatie van oorzaken, met uitzondering van een hartaanval of een ongeluk.
Hieronder twee bronverwijzigingen hierover, van het CBS en de WHO:

Van de website van het CBS:

Doodsoorzaak

Met de doodsoorzaak wordt de onderliggende doodsoorzaak bedoeld. De onderliggende doodsoorzaak is (a) de ziekte of aandoening waarmee de reeks van gebeurtenissen die uiteindelijk het overlijden van de persoon veroorzaakte een aanvang nam of (b) de omstandigheden van het ongeval of geweld dat het letsel waardoor de persoon overleed veroorzaakte. De doodsoorzaak wordt gecodeerd volgens internationaal afgesproken ICD-10 codes van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).Voor COVID-19 (Corona Virus ziekte 2019) zijn nieuwe codes uitgegeven.

Classificatie en codering COVID-19 volgens richtlijnen WHO

Nieuwe ICD-10-codes voor COVID-19: 
• U07.1 COVID-19, virus geïdentificeerd 
• U07.2 COVID-19, virus niet geïdentificeerd 
o Klinisch-epidemiologisch gediagnosticeerde COVID-19 
▪ Waarschijnlijk COVID-19 
▪ Vermoedelijke COVID-19


Hoewel beide categorieën, U07.1 (COVID-19, virus geïdentificeerd) en U07.2 (COVID-19, virus niet geïdentificeerd), geschikt zijn voor doodsoorzaakcodering, wordt erkend dat in veel landen de laboratoriumbevestiging van COVID-19 níét wordt vermeld op het doodsoorzaakformulier. Bij gebrek aan dit detail wordt aanbevolen, alleen voor gebruik in de doodsoorzaakregistratie, om COVID-19 voorlopig te coderen als U07.1, tenzij dit wordt vermeld als “waarschijnlijk” of “vermoedelijk”. In dat geval wordt de doodsoorzaak gecodeerd als U07.2.

Definitie overlijden aan COVID-19

Om COVID-19-sterfte goed in kaart te brengen wordt voor statistische doeleinden een overlijden als gevolg van COVID-19 gedefinieerd als een overlijden aan een klinisch compatibele ziekte, in het geval van bevestigde of vermoedelijke/waarschijnlijke COVID-19, tenzij er een duidelijke andere doodsoorzaak is die niet gerelateerd kan zijn aan COVID-19 (bv. lichamelijk letsel door een ongeluk). Er mag geen periode van volledig herstel van COVID-19 zijn tussen ziekte en overlijden.


Bron:
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/05/bijna-13-duizend-coronadoden-tot-1-november-2020/doodsoorzaak

Van de website van de WHO:


Emergency use ICD codes for COVID-19 disease outbreak

The COVID-19 disease outbreak has been declared a public health emergency of international concern.

•          An emergency ICD-10 code of ‘U07.1 COVID-19, virus identified’ is assigned to a disease diagnosis of COVID-19 confirmed by laboratory testing.
•          An emergency ICD-10 code of ‘U07.2 COVID-19, virus not identified’ is assigned to a clinical or epidemiological diagnosis of COVID-19 where laboratory confirmation is inconclusive or not available.
•          Both U07.1 and U07.2 may be used for mortality coding as cause of death. See the International guidelines for certification and classification (coding) of COVID-19 as cause of death following the link below.
•          In ICD-11, the code for the confirmed diagnosis of COVID-19 is RA01.0 and the code for the clinical diagnosis (suspected or probable) of COVID-19 is RA01.1.

Bron:
https:/www.who.int/classifications/classification-of-diseases/emergency-use-icd-codes-for-covid-19-disease-outbreak


INTERNATIONAL GUIDELINES FOR CERTIFICATION AND
CLASSIFICATION (CODING) OF COVID-19 AS CAUSE OF
DEATH’
(pdf)

Bron: WHO