Tag: mondkapjes

‘Onbekend risico’ – niet-medische mondkapjes

Het RIVM deelde in 2021 zorgen over de mogelijk schadelijke gevolgen van nanomaterialen in niet-medische mondkapjes, ook wel ‘wegwerpmondkapjes’. Het ging hierbij om een onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS, na berichtgeving over bezorgdheid bij verschillende organisaties.
Ondanks deze zorgen is er vanuit de overheid geen waarschuwing aan burgers gegeven en bleef het het dragen van wegwerpmondkapjes adviseren. Alleen burgers die zelfstandig op zoek zijn gegaan naar publicaties van het RIVM werden hier voorzichtig over geïnformeerd. Bovendien werd in deze publicaties niet verwezen naar eerdere inzichten van RIVM-onderzoekers over mogelijke schadelijkheid van nanomaterialen bij inademing.


bron: https://www.rijksoverheid.nl – 14 januari 2022

RIVM deelt zorgen veiligheid


April 2021
In april 2021 beschreef het RIVM zorgen van Europese gezondheids- en milieuorganisaties over de veiligheid van nanomaterialen voor mens en milieu. Het RIVM schreef in het artikel ‘Zijn niet-medische mondkapjes met nanomaterialen veilig?’ o.a.:

“Wat nog niet bekend is of nanomaterialen vrijkomen uit mondkapjes. Als dat het geval is, kunnen mensen ze inademen tijdens het dragen van het mondkapje.”

Het RIVM verwees hierbij ook naar het Belgische onderzoeksinstituut Sciensano, dat onderzoek deed naar de veiligheid van mondkapjes.


bron: rivm.nl – ‘Zijn niet medische mondkapjes met nanomaterialen veilig?’

Onderszoeksopdracht VWS 2021

Het RIVM publiceerde in november 2021 ‘Chemische veiligheid mondkapjes’, de voortgangsrapportage van een onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS, in het dankwoord wordt het Belgische Sciensano genoemd.
(opdracht 5.1.03 ‘Beleidsadvisering cosmeticaproducten & chemische productveiligheid’ – pdf via RIVM)
Opvallend is dat in deze rapportage regelmatig wordt vermeld dat er nog maar weinig informatie beschikbaar is, terwijl over de invloed van nanodeeltjes eerdere publicaties van onderzoeken op de RIVM-site te vinden zijn. Hierbij wordt ook mogelijke schadelijkheid voor de gezondheid genoemd, waaronder bij de inademing van extra kleine nanodeeltjes.

Inzichten uit eerdere onderzoeken over nanodeeltjes

In 2013 vertelt onderzoekster Hedwig Braakhuis dat er bij het RIVM een longmodel is ontwikkeld om effecten van inademing van nanomaterialen te onderzoeken (video 1:04, RIVM), omdat deze voorkomen in sprays.

In 2014 verwijst het RIVM naar het onderzoek Particle size dependent deposition and pulmonary inflammation after short-term inhalation of silver nanoparticles waarin wordt aangegeven dat toxiciteit van nanozilver voor de longen toeneemt naarmate deeltjes kleiner worden.
Noot: bij het onderzoek werden deeltjes ter grootte van 410nm en 15nm met elkaar vergeleken. In dit onderzoek uit 2022 over effectiviteit van mondkapjes wordt geschreven over zilver nanodeeltjes met een grootte van 4nm.

In de publicatie ‘Nanodeeltjes kunnen vanuit de longen in het bloed terecht komen‘ schrijft het RIVM in 2017, n.a.v. een onderzoek over gouddeeltjes:
‘Hoe kleiner de deeltjes, hoe makkelijker ze in het bloed terecht kunnen komen. Het is aannemelijk dat hart- en vaatziekten daardoor kunnen verergeren.‘
Vanuit het RIVM waren Paul Fokkens en John Boere bij de twee bovenstaande onderzoeken betrokken.

In het artikel ‘Titaniumdioxide mogelijk kankerverwekkend‘ schrijft het RIVM onder meer ‘Het blijft onzeker of titaniumdioxide ook bij mensen longkanker kan veroorzaken na inademing.’ n.a.v. resultaten bij onderzoek naar ratten, waarbij ontstekingen en longkanker werden waargenomen.

Verder publiceerde het RIVM ook onderzoeken over mogelijke gevolgen van nanodeeltjes voor het geheugen, het microbioom en nakomelingen. Klik hier voor een overzicht.

Lees “‘Onbekend risico’ – niet-medische mondkapjes” verder

Mondkapjes – bevordering antisociaal gedrag

“A key strategy to get rid of the paradox and its danger is to try to de-activate the built-in social rules of people, by triggering an explicit counter-effect mechanism and so turning unconscious social behavior into conscious anti-social behavior.“
Massimo Marchiori

Gedragsonderzoek RIVM

De gedragsunit van het RIVM verwijst in een document van 1 september 2020 naar een onderzoek van Massimo Marchiori. Hierin wordt gepleit voor het veranderen van onbewust sociaal gedrag in bewust antisociaal gedrag.
Dit kan via visuele stimuli als mondkapjes, waarbij het effect van zelfgemaakte mondkapjes groter zou zijn. 


-Massimo Marchiori spreekt van een verandering van onbewust sociaal gedrag in bewust antisociaal gedrag. 
Vindt het RIVM dit wenselijk?

- In het document van 1 september wordt gesproken over het verstrekken van 'niet alleen informatie', maar ook 'empathie-verhogende berichten'. 
Acht het RIVM de burger in staat om zelf afwegingen te maken?

- In diverse publicaties, waaronder onderstaand document, wordt aangegeven dat de mondkapjes gedragsverandering tot doel hebben: het gaat hierbij om afstand houden. Heeft afstand houden nut?
Als afstand houden geen nut blijkt te hebben, komt dan ook de mondkapjesplicht te vervallen?

-Marchiori beschrijft dat zelfgemaakt mondkapjes tijdens zijn onderzoek leidden tot meer afstand. 
Is er sprake van een verband met de oorspronkelijke plicht tot het dragen van niet-medische mondkapjes en de instructies op de website van de Rijksoverheid voor het zelf maken van mondkapjes?

Naleving van richtlijnen rond social distancing en afstand houden: inzichten vanuit de gedragswetenschappelijke literatuur
RIVM, gedragsunit


“Geef dus niet alleen maar informatie over de regels, maar gebruik empathie-verhogende berichten waarin ook de mogelijkheid wordt
benadrukt dat men anderen (en nog beter: kwetsbare, identificeerbare dierbaren) besmet. Laat hiermee dus de consequenties van regelschending zien.”

“Het inzetten van visuele stimuli zoals mondkapjes en veiligheidsbrillen kan mogelijk behulpzaam zijn in het bewustmaken van besmettingsgevaar door fysieke nabijheid (Marchiori 2020, preprint).”
(zie onder een fragment uit dit onderzoek)

“..Het gebruik van een mondkapje door de “social distancing belt” drager vergrootte de gemiddelde afstand tot 58 cm een medisch mondkapje en 69 cm met een zelfgemaakt mondkapje. Het gebruik van een veiligheidsbril in combinatie met een mondkapje vergrootte de afstand nogmaals significant naar gemiddeld 79 cm voor een bril met medisch mondkapje en naar 92 cm voor een bril met zelfgemaakt mondkapje. Gebaseerd op deze uitkomsten suggereert de auteur dat het gebruik van visuele stimulansen zoals mondkapjes en veiligheidsbrillen behulpzaam kan zijn in het bewustmaken van besmettingsgevaar door fysieke nabijheid.“

Bron: RIVM/gedragsonderzoek
Gedragswetenschappelijke-literatuur-COVID-19-en-afstand-houdenDownload

Onderzoek Marchiori

Marchiori beschrijft een paradox: hij concludeert dat mensen zonder mondkapje of veiligheidsbril minder afstand houden. Hij verklaart dat dit een gevolg zou zijn van onbewust sociaal menselijk gedrag dat, via visuele stimuli die gevaar uitstralen, kan worden veranderd in bewust antisociaal gedrag.
(zie blauwe tekst hieronder en bijlage)

Marchior-COVID-19-and-the-Social-Distancing-ParadoxDownload

COVID-19 and the Social Distancing Paradox: dangers and solutions
Massimo Marchiori


The common behavior of Social Distancing exhibits a paradoxical and very dangerous behavior, which could explain the relative inefficiency of Social Distancing alone to disable the virus spreading. The essence of this paradox probably lies in the intrinsic social nature of our human collective, that social component that makes us aggregate and live in communities, so favoring social versus anti-social behavior. This built-in behavior is likely hard to alter, especially in everyday situations like walking: consequently, this counter-intuitive behavior of social distancing in the unmasked case is very dangerous and it should be subject of special attention, being a critical risk factor even in quarantine, due to necessary mobility (people have to go out at least to grab food). Limiting transportation mobility, like done in Italy, can in fact aggravate this problem. Even worst, this risky social behavior has been resilient to enforcement and media campaigns, thus also explaining the inefficiency of many public health measures against COVID-19.
A key strategy to get rid of the paradox and its danger is to try to de-activate the built-in social rules of people, by triggering an explicit counter-effect mechanism and so turning unconscious social behavior into conscious anti-social behavior.
This safety trigger can be activated via visual stimuli that remind of the danger of social proximity, making people change their common dangerous behavior and implement a safer social distancing strategy.
Wearing a mask instead triggers this sort of repulsive effect, “pushing farther” people and the skew of the distribution, changing their common behavior so to gain social distance (even by stepping out of sidewalks). The distance increases with patched DIY masks, confirming the effect of a visual stimulus. Goggles act as “social distance boosters”, again consistently with the hypothesis that a visual stimulus signaling danger makes people more sensible to safety and increases social distancing protection. The good news is that the effectiveness of this booster seems also consistent with time.

Bron: https://arxiv.org/pdf/2005.12446.pdf