Regering en Tweede Kamer besteden vrij weinig aandacht aan de onderhandelingen van de WHO over een pandemieverdrag, het is dan ook lastig hier informatie over te vinden.
Van Haga en Van Houwelingen stelden kamervragen en Van Houwelingen diende een motie in tegen vaccinatieplicht als mogelijk gevolg van een pandemieverdrag, de motie werd aangenomen. In 2020 diende Anne Kuik een motie in voor een mondiale gezondheidsstrategie.
De huidige internationale gezondheidsregeling (IHR2005) is bindend, maar het lijkt erop dat een uitbreidend pandemieverdrag nationale overheden ook bepalingen zou kunnen opleggen, met minder beperkingen dan de IHR2005.
Vraagtekens.net heeft geprobeerd hierover, en over de onderhandelingen, informatie te vinden, en deelt hieronder de bronnen.
Vraagtekens.net geeft geen duiding of meningen, maar verzamelt officiële bronnen, stelt vragen en nodigt onderzoeksjournalisten en kamerleden uit dit nader te onderzoeken.
ZIE OOK Wetgeving maatregelen infectieziektenbestrijding | parallelle ontwikkelingen met verschillende relevante bronnen over de ontwikkelingen die momenteel gaande zijn (update van 5 februari 2023)
Co-chair van WHO ‘s INB: Roland Driece (via Outi Kuivasniemi)
Wat is de rol van topambtenaren bij de onderhandelingen? Wat is de rol van instituut Clingendael? Wat is de rol van de Graduate Institute in Genève en het 'Governing Pandemics Initiative'? (wordt verderop vermeld) Wordt er in de kamer gedebatteerd over de inhoud en wenselijkheid van een pandemieverdrag? Kan de Tweede Kamer invloed uitoefenen op de onderhandelingen?
Roland Driece co-chair
International Negotating Body
Wybren van Haga stelde op 18 februari schriftelijke vragen over de voorbereidingen voor onderhandelingen over een pandemieverdrag.
Hij vroeg onder andere:
Bron: Antwoorden, 23 maart 2022
(zonder vermelding van de naam Roland Driece)
Door de WHO is bekendgemaakt dat de Nederlander Roland Driece op 24 februari is gekozen als co-chair van de INB, de International Negotiating Body. Roland Driece is directeur Internationale Zaken bij het Ministerie van VWS.
Bron: WHO, 22 maart 2022
(Tedros vermeldt Roland Driece op 12 april in:
Public hearings regarding a new international instrument on pandemic preparedness and response,
1e video vanaf 5:50 over de treaty als ‘game changer’ , bij 7:25 melding Roland Driece)
Bij de Clingendael-event ‘Going Dutch on Global Health’ op 25 oktober 2021 formuleerde Roland Driece het verdrag als volgt “The treaty should of course be: ‘All the things we need’:
Instituut Clingendael
Het Nederlandse instituut Clingendael organiseerde ook op 29 april 2022 een event, een webinar onder de titel ‘What’s Next for Global Health in the Wake of the Pandemic?’.
Aanwezig waren Peter Sands van de Global Fund, Ilona Kickbusch van het Graduate Insitute in Genève, Tweede Kamerlid Anne Kuik, Europees Parlementslid Dorette Corbey (NL) en moderator Louise van Schaik van het Clingendael Institute.
Anne Kuik diende op 2 december 2020 een motie in voor een mondiale gezondheidsstrategie. Ze verwees tijdens de webinar, evenals Dorette Corbey, naar het Advies voor een mondiale gezondheidsstrategie van de Adviesraad Internationale Vraagstukken dat op 20 april 2022 is gepubliceerd en aan de Tweede Kamer is aangeboden (zie ook debat gemist).
Bron: Overheid.nl
Peter Sands is directeur van de Global Fund, een belangrijke spil tussen de farmaceutische industrie en overheden bij de vaccinverstrekking voor COVID-19 via de ACT-Accelerator. Hij sprak tijdens de webinar o.a. over een pandemieverdrag en de definitie van een pandemie.
Global Health Centre
Geneva Graduate Institute
De Global Health Centre van het Graduate Institute Genève publiceerde in 2021 een document over de mogelijkheden van een pandemieverdrag.
Op de about-pagina van het Graduate Institute staat onder meer:
‘.. we participate in global discussions and prepare future policy-makers to lead tomorrow’s world.’. Onder de alumni vinden we onder andere Kofi Annan en Philipp Hildebrand (Vice-president van Black Rock en president van Swiss National Bank)
Ilona Kickbusch, aanwezig bij de Clingendael-webinar van 29 april, is oprichter van het Global Health Centre, dat onderdeel uitmaakt van het Graduate Institute. Zij werkte eerder voor de WHO, is o.a. betrokken bij activiteiten van de G7 en de G20 en zit in de Global Preparedness Monitoring Board van de WHO en de Wereldbank.
(In de video vanaf 53:45 spreekt zij over een stijging van 50% aan investeringen in de WHO in de komende jaren)
A guide to a pandemic treaty – Governing Pandemics
Het Global Health Centre startte het project Governing Pandemics Initiative en publiceerde in 2021 ‘A guide to a pandemic treaty‘.
Hierin is onder meer te lezen dat een pandemieverdrag minder beperkingen zal kennen dan de IHR2005.
Ook wordt beschreven dat de consequenties van protocollen steviger zijn dan van richtlijnen en dat zij zouden kunnen overgaan in nieuwe verdragen:
Meer stukken bij governingpandemics.org en
informatie over het pandemieverdrag, governingpandemics.org/treaty
Kamervragen
Tweede Kamerlid Pepijn van Houweling stelde op 14 maart 2022 kamervragen over de mogelijke gevolgen van afspraken op basis van artikel 19 van de WHO-constitutie en van directe WHO-bepalingen:
Ernst Kuipers antwoordde op 1 april 2022:
Uit ‘draft report of the Member States Working Group on Strengthening WHO Preparedness and Response to Health Emergencies to the special session of the World Health Assembly’: 
In antwoord op kamervragen stelt Ernst Kuipers dat Nederland niet vooruit moet lopen op de mogelijke inhoud en juridische vorm van een pandemieverdrag:
Motie tegen vaccinatieplicht aangenomen
Bron: Tweede Kamer
Extra bronnen:
- Strengthening WHO preparedness for and response to health emergencies Proposal for amendments to the International Health Regulations (2005), WHO, een bijlage bij:
- Internationaal instrument voor pandemiepreventie en paraatheid, Europese Raad
- Working group on strengthening WHO preparedness and response to health emergencies, WHO
- Documenten van de International Negotiating Body, WHO
- The elusive definition of pandemic influenza, Peter Doshi. WHO archiefpagina
- The Council conclusions on the EU’s role in Global Health, 14 september 2010, Europese Raad
- Upholding the World Health Organization: next steps for the EU, Clingendael, oktober 2020 (verwijzend naar bovenstaand EU-document)
- Constitution of the World Health Organization (CWHO/WHO-constitutie), WHO
- Governing bodies, WHO
Uit antwoorden van Ernst Kuipers op vragen van Pepijn van Houwelingen
Bron: Tweede Kamer
Uit ‘ The Council conclusions on the EU’s role in Global Health’, 2010
Bron: Europese Raad